Wraz z wiekiem coraz bardziej uświadamiamy sobie, że jednak musimy spać. Zarwane noce dają nam się we znaki i coraz gorzej znosimy zbyt krótki sen. Czy sen rzeczywiście jest taki ważny czy po 20stce dopada nas już starość?
Sen to nieodłączny element naszego życia. Bez snu nasz organizm nie jest w stanie poprawnie funkcjonować i już na początku powiem Wam, że nie musi być to długofalowy skutek uboczny niedoboru snu! Niestety, ale negatywne objawy braku odpowiedniej ilości wypoczynku objawiają się nawet po 1 źle przespanej nocy (lub zarwanej).
Jeżeli wiesz, że niedosypiasz i czujesz się źle, to sprawdź, czy któreś z tych objawów dotyczą Ciebie. Być może okaże się, że nie potrzebujesz leczenia, a po prostu zadbania o swój sen!
Skutki niedoboru snu
Objawy zbyt małej ilości wypoczynku, niedosypiania lub zarywania nocy dotyczą wielu obszarów naszego organizmu. Niestety, jedna nieprzespana noc daje nam złudne poczucie przypływu energii i szczęścia. Mija to dość szybko, kończąc się uczuciem zmęczenia i niepokoju. Choć na początku wydaje nam się, że zarwanie nocy nie było niczym złym i rano idzie nam świetnie, tak po dość krótkim czasie przekonujemy się, że jednak nie był to najlepszy pomysł.
Pierwsze efekty braku odpowiedniej ilości snu:
- Zaburzona praca mózgu. Na tym zdecydowanie nikomu nie zależy, jednak jest to jeden z pierwszych objawów, które nas dotykają. Będą się do tego wliczać spowolniony czas reakcji, problemy z koncentracją, nauką i zapamiętywaniem. Dodatkowo, pojawią problemy z podejmowaniem decyzji. Taka sytuacja jest bardzo niekorzystna, gdy zarywamy noce przed egzaminem, żeby się uczyć. Niestety, efekt będzie odwrotny, chyba, że zależy Ci na modelu “zakuć - zdać - zapomnieć”. Niedosypianie nocy i wymagająca praca to również niezbyt dobre połączenie. Problemy z koncentracją i podejmowaniem decyzji nie są mile widziane na żadnym stanowisku.
- Nadwaga. Tu wchodzą w grę hormony - leptyna i grelina, których równowaga zostaje zaburzona przez brak snu. Przy niedostatecznym wypoczynku hormon głodu jest na wyższym poziomie, a uczucie sytości znacznie zaburzone. Pojawia się również niższa wrażliwość tkanek na insulinę. Bardzo często możemy zaobserwować wilczy głód po źle przespanej nocy. Przy małej ilości snu, jesteśmy zmęczeni, co też nie zachęca nas do aktywności fizycznej i zużywania większej ilości energii, niż jest to konieczne. Mniej gestykulujemy, rzadziej się ruszamy i z powodu zmęczenia rezygnujemy z treningów. Taka mieszanka zdecydowanie przyczynia się do powstawania nadwagi czy otyłości.
- Niższe libido. Brak odpowiedniego snu objawia się również obniżeniem libido - u mężczyzn jest to np. wywołane spadkiem poziomu testosteronu. Tutaj również wchodzi element przewlekłego zmęczenia i braku chęci na jakąkolwiek aktywność.
- Wahania nastroju. Niedobór wypoczynku wiąże się ściśle z obniżonym nastrojem, różnymi wahaniami oraz skłonnością do gwałtownych wybuchów. Przez brak snu jesteśmy zdecydowanie bardziej emocjonalni i rozdrażnieni.
Skutki przewlekłego niedoboru snu:
- Problemy z układem odpornościowym. Nasz organizm wykorzystuje sen na regenerację i obronę przed wirusami i bakteriami. Niedobór wypoczynku nie pozwala organizmowi zwalczać patogenów i produkować odpowiedniej ilości cytokin przeciwzapalnych i przeciwciał. Przewlekły niedobór snu doprowadza do wielu chorób, o czym mówi się coraz częściej.
- Zaburzona praca układu krążenia. Sen pozwala wyregulować pracę organizmu, w tym pracę serca. Brak prawidłowej nocnej regeneracji wpływa niekorzystnie na wahania ciśnienia krwi, zaburzenia pracy serca i uszkodzenia naczyń krwionośnych. Badania pokazują, że bezsenność jest ściśle związana ze zwiększonym ryzykiem zawału.
- Depresja. Przy krótkotrwałym zaburzeniu snu pojawiają się jej pierwsze symptomy - wahania nastroju, wybuchowość. Dalszy rozwój zaburzeń na tle psychicznym, prowadzi niestety do rozwoju depresji. Tutaj muszę zaznaczyć, że depresja jest również przyczyną bezsenności, więc to koło bardzo szybko się zamyka.
- Problemy hormonalne. Produkcja hormonów zależna jest między innymi od snu! Od zawsze mówiło się, że w nocy trzeba spać, żeby urosnąć, a to zależało od odpowiedniej produkcji hormonu wzrostu. U dorosłych przekłada się to na regenerację tkanek, wzrost mięśni (w przypadku osób aktywnych) i innych aspektów naprawczych. Problemami hormonalnymi mogą zostać dotknięte obszary gospodarki cukrowej oraz płciowej.
- Podwyższone ryzyko przedwczesnej śmierci. Można by pomyśleć, że za młodu nie musimy się tym przejmować. Mimo wszystko warto jednak pomyśleć co nieco o przyszłości i być tego świadomym, zwłaszcza, że wiąże się to np. z ryzykiem zawału serca albo udaru.
Podsumowanie
Bardzo często można zauważyć pewien trend niedosypiania - ze względu na pracę, egzaminy, spotkania towarzyskie. Jedno jest niestety pewne: nie odeśpimy tego, co nam “przepadło”. A skutki takich nawyków nie są zbyt korzystne dla nas i naszego organizmu.
Nasz organizm potrzebuje snu do regeneracji, wyciszenia i procesów naprawczych. W trakcie snu zużywamy o wiele mniej energii, nie ruszamy się tak intensywnie, nic nie trawimy i tym podobne. Dzięki temu nasze ciało ma czas i energię na to, by ustabilizować wszystkie procesy, na które nie zawsze jest miejsce w ciągu intensywnego dnia. To sen wspomaga leczenie, regenerację i wzrost mięśni czy poprawne wydzielanie hormonów. Jeżeli chcesz, żeby Twój organizm funkcjonował poprawnie, odpoczynek to jeden z filarów zdrowia.
W kolejnym artykule przeczytasz, jak zadbać o lepszy sen i poprawić jego jakość.
A czy Ty starasz się wysypiać na co dzień? Daj mi znać w komentarzu!
BIBLIOGRAFIA:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2864873/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK19961/
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2047487317702043
