Mam nadzieję, że nie będzie dla Ciebie zaskoczeniem fakt, że regularne badania z krwi powinny na stałe zagościć w Twoim kalendarzu. Dzięki nim będziesz wiedzieć, co dzieje się w Twoim organizmie i będziesz mogła działać prewencyjnie przy różnych zmianach. Takie podstawowe badania krwi powinnaś wykonywać przynajmniej raz na pół roku, jeżeli nie masz żadnych schorzeń.
Od czego warto zacząć i czego nie pomijać? Przede wszystkim od tego, by nie analizować uzyskanych wyników samemu. To najlepiej skonsultować ze specjalistą, który zwróci uwagę na wszystkie z nich, jako całokształt. Warto też pamiętać, że normy (zakresy referencyjne) to tylko zakresy na papierze i raczej wskazówka, a nie ścisła instrukcja do interpretacji badań. Ale o tym będzie wiedział specjalista, z którym się skonsultujesz. Często powtarzam też, że nie “leczy” się wyników badań, ale daną osobę i jej dolegliwości. Bywa tak, że trzeba poszukać głębiej albo ustalić, że taki zakres jest dla nas korzystny bądź też nie.
Do badań trzeba odpowiednio się przygotować, a o tym przeczytasz poniżej.
Lista badań do wykonania
- Morfologia - to badanie da Ci podstawowy pogląd na to, w jakim stanie jest Twój organizm. To badanie to wskazówka do dalszej diagnostyki: możesz sprawdzić dzięki niemu swoją odporność, czy w Twoim organizmie toczą się jakieś infekcje lub np. niedobory.
- Lipidogram - czyli kontrola cholesterolu całkowitego, trójglicerydów, LDL i HDL. To dużo powie o tym, jaką masz dietę, w jakim stanie jest Twoja wątroba i jelita.
- Tarczyca - i tutaj wyróżniamy FT3, FT4 i TSH. Zwykle lekarze nie przepisują FT3 (a nawet FT4), ale bez tego nie będziesz w stanie ocenić pracy swojej tarczycy! TSH to hormon przysadki i waha się w zależności np. od stresu, zatem sam wynik TSH niewiele Ci powie. Jeżeli nigdy nie robiłaś sobie szerszych badań, polecam też dorzucić ATPO, ATG i nawet USG tarczycy. Takie badanie powinnaś wykonać przynajmniej raz w swoim życiu.
- Gospodarka cukrowa - tutaj warto przebadać insulinę na czczo i glukozę na czczo. Są to dwa oddzielne badania. Oba należy wykonać z krwi żylnej (nie z palca!).
- Witamina D3 - to badanie warto wykonać chociaż raz w roku. Dzięki temu będziesz mogła ustalić dawkę Twojej suplementacji i poznać ewentualny niedobór, który istotnie wpłynie na Twoje samopoczucie.
- Wątroba - tutaj warto skontrolować ALT, AST i GGTP. To badanie też powinnaś zrobić chociaż raz na rok i skontrolować pracę swojej wątroby, na którą wpływ ma np. nieodpowiednia dieta, leki (w tym antykoncepcja) czy alkohol.
- Panel anemii - bardzo ważne zwłaszcza u kobiet. Warto jest zbadać B12, żelazo i ferrytynę. Te wskaźniki pozwolą nam ocenić ewentualne niedobory. Nie polecam pomijania ferrytyny, ponieważ to właśnie ona mówi najwięcej o poziomie żelaza!
- Badanie ogólne moczu - dzięki temu sprawdzimy stan nawodnienia organizmu, poziom bakterii w układzie moczowy (co może wpływać np. na częste infekcje) oraz zawartość substancji niepożądanych, które mogą być oznaką problemów z nerkami.
Te badania pozwolą Ci na podstawową ocenę zdrowia Twojego organizmu. Jeżeli masz dodatkowe schorzenia, warto rozszerzyć diagnostykę w oparciu o konsultacje ze specjalistą.
Jak przygotować się do badań?
Nasz organizm łatwo reaguje na różne zmiany i stres. Badania najlepiej robić według cyklów jego pracy i dobrze się do nich przygotować. Dzięki temu mamy pewność, że wyszły prawidłowo i wyniki nie zostały zaburzone przez jakiś zewnętrzny czynnik.
- Odstaw suplementy i zioła na co najmniej 5 dni przed badaniem. Koniecznie odstaw biotynę i inne suplementy do włosów, która ma wpływ na wyniki badań hormonalnych (czyli np. tarczycy).
- 2-3 dni przed badaniami nie spożywaj alkoholu. Jeżeli w weekend miałaś imprezę, odpuść badania w poniedziałek rano.
- Dzień przed badaniami nie trenuj i nie przemęczaj się. Odpuść nawet trening w domu i forsujący spacer. Pozwól organizmowi wrócić do równowagi.
- Dzień przed wizytą w laboratorium nie zmieniaj radykalnie swojej diety (np. w obawie przed słabymi wynikami). Jedz jak dotąd, ale nie objadaj się. Daj sobie kilka dni przerwy po obfitych ucztach (np. wesele, impreza u znajomych).
- Bądź co najmniej 12 godzin na czczo, czyli bez żadnego jedzenia i napojów smakowych. Jeżeli idziesz na badania na godzinę 7 rano, ostatni posiłek zjedz maksymalnie około 18.
- Idź wcześniej spać (pamiętasz artykuł o higienie snu?) i wyśpij się porządnie. Nie zarywaj nocy przed badaniami, a jeżeli tak się zdarzy - przesuń je na inny dzień. Niewyspanie się ma ogromny wpływ na Twoje wyniki.
- Po wstaniu nie forsuj się ani nie przemęczaj. Nie pal papierosów. Nie pij kawy ani herbaty.
- Badania wykonaj PRZED przyjęciem hormonów tarczycy.
- Po przyjściu do laboratorium daj sobie chwilę na uregulowanie oddechu i odpoczynek.
- Zrób badania do godziny po wstaniu, pomiędzy 7 a 9 rano.
- Upewnij się, jakie badania możesz wykonać w trakcie miesiączki, bo wielu z nich nie powinno się wtedy robić.
- Jeżeli nie badasz się w kierunku jakiejś choroby infekcyjnej, nie idź na badania w trakcie przeziębienia.
Jeżeli chcesz uzyskać rzetelne wyniki, postaraj się trzymać tych prostych zasad najlepiej, jak umiesz. Polecam nie bagatelizować takich kwestii, jak pomijanie niektórych badań (np. insulina, insulina w krzywej cukrowej czy FT3, które mogą być dodatkowo płatne) lub np. spożywania alkoholu przed badaniami. To istotnie wpłynie na wiarygodność wyników oraz da możliwość ich skrupulatnej oceny.